استاد راهنما :

دکتر فخرالدین معروفی

استاد مشاور :

دکتر بابک جمشیدی نوید

تابستان 1391

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

فهرست مطالب
عنوان	صفحه
چکیده	1
فصل اول: کلیات تحقیق	2
1-1 مقدمه	3
1-2 بیان مسأله		4
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق		6
1-4 جنبه نوآوری تحقیق		7
1-5 دلایل انتخاب موضوع		7
1-6 اهداف تحقیق		7
1-6-1 هدف اصلی		7
1-6-2 اهداف فرعی		7
1-6-3 اهداف کاربردی		8
1-7 استفاده کنندگان تحقیق		8
1-8 سؤال تحقیق		8
1-9 فرضیه های تحقیق		8
1-9-1 فرضیه اصلی		8
1-9-2 فرضیه های فرعی		9
1-10 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق		9
1-10-1 تعاریف مفهومی		9
1-10-1-1 فناوری اطلاعات		9
1-10-1-2 استراتژی های تولید		10
1-10-1-3 عملکرد مالی		10
1-10-1-3-1 نسبت گردش دارایی ها		10
1-10-1-3-2 نسبت گردش سرمایه جاری		11
1-10-1-3-3 نرخ بازده دارایی ها		11
1-10-1-3-4 بازده حقوق صاحبان سهام		11
1-10-1-3-5 بازده فروش		11
1-10-1-3-6 سود هر سهم		11
1-10-1-3-7 حاشیه سود خالص 1-10-1-4CAD/CAM		11 12
1-10-2 تعاریف عملیاتی		12
1-10-2-1 فناوری اطلاعات		12
1-10-2-2 استراتژی های تولید		12
1-10-2-3 عملکرد مالی		13
1-10-2-3-1 نسبت گردش دارایی ها		13
1-10-2-3-2 نسبت گردش سرمایه جاری		13
1-10-2-3-3 نرخ بازده دارایی ها		13
1-10-2-3-4 بازده حقوق صاحبان سهام		13
1-10-2-3-5 بازده فروش		14
1-10-2-3-6 سود هر سهم		14
1-10-2-3-7 حاشیه سود خالص		14
1-11 بیان متغیرهای مورد مطالعه در قالب یک مدل مفهومی		15
1-12 قلمرو تحقیق		15
1-12-1 قلمرو موضوعی		15
1-12-2 قلمرو زمانی		15
1-12-3 قلمرو مکانی		16
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق		17
2-1 مقدمه		18
2-2 مبانی نظری تحقیق		18
2-2-1 بخش اول: فناوری اطلاعات		18
2-2-1-1- تعاریف و مفهوم سازی		18
2-2-1-2- تاریخچه فناوری اطلاعات		22
2-2-1-3 کاربردهای فناوری اطلاعات		23
2-2-1-4- سیستم های کاربری فناوری اطلاعات در سازمان		24
2-2-1-5- شاخص های توسعه فناوری اطلاعات		25
2-2-1-6- موانع به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان		26
2-2 -2 بخش دوم: استراتژی های تولید		27
2-2-2-1 مکاتب استراتژی های تولید		27
2-3-2-2 تعاریف و مفهوم سازی		28
2-2-3 بخش سوم: عملکرد مالی		33
2-2-3-1 تعاریف و مفهوم سازی		33
2-2-3-2 شاخص های عملکر مالی		34
2-2-3-2-1 نسبت گردش دارایی ها (AT)		34
2-2-3-2-2 نسبت گردش سرمایه جاری (COC)		34
2-2-3-2-3 بازده دارایی ها (ROA)		35
2-2-3-2-4 بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)		37
2-2-3-2-5 بازده فروش (ROS)		38
2-2-3-2-6 سود هر سهم (EPS)		38
2-2-3-2-7 حاشیه سود خالص (PM)		40
2-2-3-3 مدل های ارزیابی عملکرد		41
2-2-3-3-1 مدل های حسابداری ارزیابی عملکرد		41
2-2-3-3-2 مدل های اقتصادی ارزیابی عملکرد		42
2-2-4 بخش چهارم: CAD/CAM		43
2-2-4-1 CAD و فناوری اطلاعات		43
2-2-4-2 فناوری اطلاعات در طراحی فرآیند به کمک رایانه		44
2-2-4-3 CAM و فناوری اطلاعات		45
2-2-4-4 تولید به کمک کامپیوتر (CAM)		45
2-2-4-5 مزایای به کارگیری تکنولوژی CAD/CAM		46
2-2-4-6 ارتباط بین فناوری اطلاعات و عملکرد مالی		46
2-3 مطالعات و پژوهش های انجام شده در ارتباط با موضوع		47
2-3-1 پژوهش های داخلی		47
2-3-2 پژوهش های خارجی		52
فصل سوم: روش شناسی تحقیق		56
3-1 مقدمه		57
3-2 فرضیه های تحقیق		57
3-2-1 فرضیه های اصلی		57
3-2-2 فرضیه های فرعی		58
3-3 روش تحقیق		58
3-3-1 روش تحقیق بر حسب هدف		58
3-3-2 روش تحقیق بر حسب نوع  داده ها		58
3-3-3 روش تحقیق بر حسب منطقه مورد مطالعه		58
3-4 جامعه آماری تحقیق و نحوه انتخاب شرکت های مورد مطالعه جهت آزمون فرضیه های تحقیق		59
3-5 روش و ابزار جمع آوری داده ها		60
3-5-1 روش جمع آوری داده های تحقیق		60
3-5-2 روش اجرا و نمره گذاری متغیرها		61
3-6 روایی (اعتبار) و پایایی (اعتماد) ابزار سنجش		63
3-6-1 روایی پرسشنامه		63
3-6-2 پایایی پرسشنامه		63
3-7 روش تجزیه و تحلیل داده ها		65
3-7-1 میانگین		65
3-7-2 انحراف معیار		66
3-7-3- واریانس		66
3-7-4- تحلیل رگرسیون		66
3-7-5- ضریب همبستگی و ضریب تعیین		68
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات		70
4-1 مقدمه		71
4-2 آزمون فرضیه های تحقیق		71
4-3 تحلیل توصیفی داده ها		76
4-4 آزمون فرضیه های تحقیق		76
4-4-1 آزمون فرضیه اصلی		76
4-4-2 آزمون فرضیه فرعی اول		77
4-4-3 آزمون فرضیه فرعی دوم		78
4-4-4 آزمون فرضیه فرعی سوم		79
4-5-6 آزمون فرضیه فرعی چهارم		79
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات		81
5-1 مقدمه		82
5-2 نتیجه گیری آزمون فرضیه های تحقیق		82
5-3 نتایج فرضیه ها		83
5-3-1 فرضیه اصلی تحقیق		83
5-3-2 فرضیه فرعی اول		84
5-3-3 فرضیه فرعی دوم		84
5-3-4 فرضیه فرعی سوم		86
5-3-5 فرضیه فرعی چهارم		87
5-4- نتیجه گیری تحقیق		88
5-5 محدودیت های تحقیق		89
5-6- پیشنهادات حاصل از تحقیق		89
5-7 پیشنهادات کاربردی برای تحقیق آتی		89
منابع و مآخذ		91
پیوست ها		99

 

 

فهرست جداول
عنوان	صفحه
نگاره ی 2-1 : جدول تعاریف فناوری اطلاعات	21
نگاره ی 2-2: جدول مراحل تکامل فناوری اطلاعات در کسب و کار	26
نگاره ی 2-3: جدول شکل گیری استراتژی تولید	32
نگاره ی 3-1: جدول چگونگی انتخاب شرکت های مورد مطالعه	61
نگاره ی 3-2: جدول سنجه هایی برای سنجش برتری های استراتژیک	61
نگاره ی 3-3: جدول سنجه هایی برای سنجش فناوری اطلاعات	62
نگاره ی 4-1: جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین فناوری اطلاعات و عملکرد مالی شرکت ها	72
نگاره ی 4-2: جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین عملکرد مالی و استراتژی هزینه	73
نگاره ی 4-3: جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین عملکرد مالی و استراتژی کیفیت	73
نگاره ی 4-4: جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین عملکرد مالی و استراتژی انعطاف پذیری	74
نگاره ی 4-5: جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین عملکرد مالی و استراتژی نوآوری	75
نگاره ی 4-6: جدول ماتریس همبستگی بین مؤلفه های مستقل تحقیق و عملکرد مالی شرکت ها	75
نگاره ی 4-7: جدول تحلیل توصیفی داده ها	76
نگاره ی 4-8: جدول تحلیل رگرسیون چند متغیره برای متغیر وابسته عملکرد مالی و متغیرهای مستقل تحقیق (فرضیه ی اصلی تحقیق)	77
نگاره ی 4-9: جدول تحلیل رگرسیون چند متغیره برای فرضیه ی فرعی اول	78
نگاره ی 4-10: جدول تحلیل رگرسیون چند متغیره برای فرضیه ی فرعی دوم	78
نگاره ی 4-11: جدول تحلیل رگرسیون چند متغیره برای فرضیه ی فرعی سوم	79
نگاره ی 4-12: جدول تحلیل رگرسیون چند متغیره برای فرضیه ی فرعی چهارم	80

 

 

چکیده:

هدف از این پژوهش بررسی ارتباط فناوری اطلاعات با استراتژی های تولید و عملکرد مالی با استفاده از روشCAD/CAM  می باشد. فناوری اطلاعات به عنوان متغیر مستقل و عملکرد مالی(نسبت گردش دارایی ها، نسبت گردش سرمایه جاری، بازده دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده فروش، سود هر سهم، حاشیه سود خالص) به عنوان متغیر وابسته واستراتژی های تولید (هزینه، کیفیت، انعطاف پذیری، نوآوری)به عنوان متغیر مداخله گر در نظر گرفته شده است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به فناوری اطلاعات و استراتژی های تولید از پرسشنامه استاندارد و برای جمع آوری اطلاعات مربوط به  عملکرد مالی از اطلاعات مربوط به بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1389-1385 می باشد و نمونه آماری با استفاده از روش  حذف سیستماتیک شامل 121 شرکت پذیرفته شده است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ نحوه بررسی داده ها، توصیفی – پیمایشی انجام گرفته است. روش تجزیه و تحلیل داده ها،تحلیل همبستگی می باشد و برای سنجش وجود رابطه بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون ورگرسیون چند متغیره و همچنین برای تحلیل داده های عضو نمونه آماری از آماره های توصیفی استفاده شده است. نتایج داده‌ها نشان می‌دهد که فرضیه‌ی اصلی تحقیق دال بر ارتباط فناوری اطلاعات با استراتژی های تولید و عملکرد مالی با استفاده از روشCAD/CAM  تأیید می‌گردد و همچنین فرضیه های فرعی تحقیق دال بر تأثیر فناوری اطلاعات بر استراتژی های تولید(کیفیت، انعطاف پذیری، نوآوری) و عملکرد مالی رابطه مستقیم و معنی دار و بین فناوری اطلاعات و استراتژی هزینه و عملکرد مالی رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد.

کلمات کلیدی: فناوری اطلاعات، استراتژی های تولید، عملکرد مالی، سیستم کمک کننده طراحی (CAD) ، سیستم کمک کننده تولید (CAM)

 

 

فصل اول     کلیات تحقیق

• 
  1-1 مقدمه

تکنولوژی اطلاعات با محوریت دانش و خردگرایی انسان و اندیشه‌هایش به منظور بهره برداری از اندیشه و سپردن امور تکراری و غیر خلاق به ماشین و همچنین افزایش کارآیی و آزاد سازی مهارت‌های انسانی، در دهه‌های اخیر مورد توجه خاصی به عنوان محور توسعه جوامع و سازمان‌ها قرارگرفته است. در جهان امروز تکنولوژی اطلاعات امکان سودمندی و کارآمدی اطلاعات را ممکن ساخته است. امروزه فناوری اطلاعات، تحول گسترده‌ای را در امور اداری و سیستم‌های اطلاعاتی و به‌کارگیری تکنولوژی اطلاعات باعث شده است، به طوری که امکان انتقال الکترونیکی داده‌ها، مدارک، اسناد و مکاتبات مختلف از طریق کامپیوتر و خطوط ارتباطات مخابراتی فراهم شده است. مطالعات و تحقیقات نشان می‌دهد که بین سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و بازده مؤسسات و بهره وری نیروی انسانی ارتباط دو سویه مثبتی وجود دارد. همچنین تکنولوژی اطلاعات توانایی سازمان‌ها را افزایش می‌دهد و این در نتیجه افزایش تنوع محصولات و بهبود کیفیت و جلب رضایت مشتری است؛ و نیز سبب تسهیل روند اداری و افزایش بازده نیروی انسانی و مدیریت می‌شود. یکی از تمرکز زدایی در عین تمرکزگرایی است. بدین معنی که می‌توان با فناوری اطلاعات نتایج عمده تکنولوژی اطلاعات کارها را از راه دور انجام داد بدون آنکه لازم باشد تا در محل حضور فیزیکی و مستمر داشته باشیم که این ویژگی بر کوتاه شدن فواصل زمانی تأکید دارد. امروزه تکنولوژی اطلاعات دیگر سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت از جمله سیستم پشتیبانی تصمیم[1]، سیستم اطلاعات مدیریت[2] و … را در اختیار گرفته و بدین ترتیب قطب اطلاعاتی مستقر در مرکز را قادر می‌سازد تا به افزایش کنترل خود بر مناطق و انجام عملیات تمرکزی اقدام نماید؛ بنابراین امکان افزایش سرعت و کیفیت تصمیم گیری و مدیریت را فراهم می‌نماید.  تکنولوژی اطلاعات به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار جهت مشارکت در بازار جهانی است (مبارکی و آقازاده،1387 ). در گذشته طراحی قطعات و محصولات به صورت دستی و با استفاده از میزهای بزرگ و ابزارهای نقشــــه­کشی انجام می‌گرفت و نقشه‌ها غالباً بر روی کاغذ ترسیم می‌شدند. به همین سبب طراحی‌ها عموماً وقت گیر و پردردسر بودند. همچنین در صورت ترسیم اشتباه و یا تغییر طرح، اصلاح و رسم مجدد نقشه‌ها زمان زیادی را به خود اختصاص می‌داد. این مسأله در مواردی که محصول از قطعات متعدد و پیچیده برخوردار بود نمود بیشتری داشت. نگهداری نقشه‌ها و مراقبت از آنها نیز مسأله دیگری بود که هم فضای زیادی را می‌طلبید و هم زمان قابل توجهی را برای کدگذاری، بایگانی و بازیابی مجدد به خود اختصاص می‌داد. با این همه این نقشه‌ها تنها نمایانگر شکل و وضعیت هندسی و مکانی قطعات نسبت به یکدیگر آن هم به صورت دو بعدی بودند(مبارکی و آقازاده،1387 ).

به تدریج با به‌کارگیری رایانـه در امر نقشــه کشی و ایجاد و توسعه نرم افزارهای[3]CAD ، تحولی در امور طراحی به وقوع پیوست. کاهش خطاهای طراحی و تولید، ایجاد تناسب میان نقشه و روش‌های تولید، تشخیص آسان روابط اجزای قطعه در مرحله تحلیل، تسهیل در آمــاده سازی مستندات و بهبود یا افزایش استانداردهای طراحی از مزایای طراحی به کمک رایانه بودند(تئودور[4] و فلور[5]،2008).

امروزه با افزایش توان رایانه‌ها در ذخیره و پردازش داده و همچنین پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه فناوری‌های اطلاعاتی به ویژه هوش مصنوعی، امکانات و قابلیت‌های سیستم‌های CAD به طور چشمگیری افزایش یافته است. نرم افزارهای پیشرفته CAD امروزی، امکان ایجاد مدل‌های سه بعدی را برای طراح فراهم آورده‌اند. این نرم افزارها با بهره برداری وسیع از تکنیک‌های هوش مصنوعی و به لطف سیستم‌های خبره تعبیه شده در آنها، قابلیت تجزیه و تحلیل طرح‌ها را نیز دارا هستند. به عنوان مثال آنها قادرند جرم طرح، حجم طرح و مرکز ثقل قطعات را محاسبه و تعیین کنند(همان منبع).

به هر فرآیند ساخت خودکار که با کامپیوتر کنترل شود[6] CAMگفته می‌شود و بر پایه‌ی پیشرفت ماشین‌های کنترل عددی[7] در دهه‌های 1940 و 1950 گسترش یافت. اکنون CAM فرآیندهای ساخت خودکار مختلفی را تحت پوشش خود قرار داده است. مانند فرزکاری، تراشکاری، برش با شعله، برش با لیزر، پانچ، نقطه جوش و وایرکات. گسترش هم‌زمان روبات‌های کنترل کامپیوتری و کارخانجات خودکار به پیشرفت واحدهای ساخت کامل، سیستم‌های تحت کنترل کامپیوتر مرکزی و سرانجام به آنچه که تحت فلسفه‌ای به نام سیستم‌های تولید انعطاف پذیر[8] شناخته شده است منجر شد. سیستم های CAM نیز از اهمیت ویژه‌ای در تولید برخوردارند. یک سیستم CAM شامل برنامه ریزی، برنامه ریزی تولید، ماشین کاری، مونتاژ، نگهداری و تعمیرات است که در زمینه ماشین کاری و مونتاژ از فناوری هوش مصنوعی و روبات‌ها به طور چشمگیری استفاده می‌شود(همان منبع).

 

• 2 بیان مسأله

در جهان امروز کشورها با تعامل و ارتباط متقابل اقتصادی به حیات سیاسی و اقتصادی خود تداوم می‌بخشند. تمام جنبه‌های اقتصادی یک کشور با اقتصاد سایر کشورها ارتباط پیدا کرده است. بخشی از این ارتباط به شکل نقل و انتقال بین‌المللی کالاها و خدمات تجلی می‌یابد.  مسلماً حضور در بازارهای جهانی نیازمند توان تطابق با تحولات علمی و فناورانه است. بین المللی شدن بازارهای مالی و بازارهای کالا و خدمات همراه با دسترسی سریع به اطلاعات سبب شده است که آنچه در یک کشور روی می‌دهد به سرعت و با شدت در کشورهای دیگر احساس شود. در واقع، به سود جهانی شدن اطلاعات، فرآیندهای عملیاتی کسب و کارها تسهیل شده است (عمید، 1388، صص 202-183).

روند روبه رشد توسعه فناوری اطلاعات مستلزم برنامه ریزی دقیق و علمی برای کاربری اجتماعی آن است. با توجه به شرایط ضعیف اقتصادی در بسیاری کشورهای درحال توسعه، لزوم توجه به کاربردهای اقتصادی آن موضوع ویژه‌ای است که مورد توجه صاحب نظران و مجریان برنامه‌های توسعه قرار دارد. از طرفی با توجه به نقش شاخص بازده سرمایه گذاری در تصمیم گیری‌های مالی، اثربخشی مالی فناوری اطلاعات موضوع مهمی است که می‌تواند نقش موثری در نگرش و تمایل بنگاه‌های اقتصادی برای توسعه آن داشته باشد. سطح سرمایه گذاری در صنعت فناوری اطلاعات افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. این سرمایه گذاری‌ها، در سال 2003 بیش از 3 برابر هر یک از انواع سایر سرمایه گذاری‌ها است. از آن جایی که چراغ راهنمای بخش خصوصی در انتخاب گزینه‌ها عموماً ریسک و بازده یک سرمایه­گذاری است، قطعاً انتظار بازده بسیار بالا از تجهیزات فناوری اطلاعات وجود داشته که تا این حد سرمایه گذاری در این پدیده توسعه پیدا کرده است. برخی ارتقای عملکرد اقتصادی غیر طبیعی ایالات متحده آمریکا در نیمه دوم دهه گذشته را به فناوری اطلاعات نسبت داده‌اند. از سال 1995 تا 2002، تولید ناخالص داخلی در ایالات متحده چیزی حدود 4 درصد افزایش داشته است. این رقم در مقایسه با رقمی نظیر 37/2 درصد در نیمه اول این دهه نشان دهنده رشد غیر معمول اقتصادی در این کشور است (آدکینسون ویلیام[9]، 2004 ). بارادواج[10] و همکاران(1999) در تحلیل ارتباط بین فناوری اطلاعات و عملکرد مالی، شاخصQ توبین را به عنوان سنجه عملکرد مالی و نسبت کل سرمایه گذاری روی فناوری اطلاعات به کل فروش را به عنوان متغیر فناوری اطلاعات تعریف کرده‌اند. در این مطالعه رابطه بین متغیرهای مذکور در سال‌های 1989 تا 1993 مورد بررسی قرار گرفته و ارتباط بین دو متغیر در تمامی سالها مثبت و معنادار ارزیابی شده است. دولتشاهی و کینگ[11] (2006) نیز در بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و درجه مجازی سازی سازمان بر عملکرد تجاری آن، این تأثیر را در کلیه صنایع مثبت ارزیابی کرده‌اند. آنها علاوه بر این؛ براین عقیده‌اند که تناسب بین فناوری اطلاعات و سازمان مجازی، این تأثیر را افزایش می‌دهد( عمید، 1388، صص 202-183).

بنابراین، پژوهش در مورد ارتباط فناوری اطلاعات و عملکرد شرکت هم به عنوان یک بازخورد در بهبود عملکرد شرکت‌ها، و هم در توسعه کاربری فناوری اطلاعات در سایر شرکت‌های روبه تحول از اهمیت خاصی برخوردار است (کهلی[12]، 2003، به نقل از خداداد حسینی و همکاران، 1385: 83-61). لذا، مسأله اساسی در این پژوهش، بررسی ارتباط میان فناوری اطلاعات با استراتژی های تولید و عملکرد مالی با استفاده از روش CAD/CAM شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد و به این منظور سعی شده است که با بررسی و سنجش مجموعه‌ای از عوامل مختلف که در پژوهش‌های داخلی و خارجی مطرح شده‌اند، به سوال اصلی پژوهش پاسخ داده شود.

[1] ) Decision Support System

[2] ) Management Information System

[3] )Computer Aided Design

[4] (Theodorou