لیست پایان نامه ها

استاد راهنما:
دکتر ادریس بهشتی نیا
استاد مشاور:
دکتر حسن گلپایگانی

سال تحصیلی :
تابستان ۱۳۸۷

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده
برای اینکه به سوال اصلی پژوهشی که عبارت است از، آیا با پیدایش شرایط جدید در افغانستان در سایه اشغال این کشور توسط امریکا تهدیدات امنیتی جدیدی در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران بوقوع پیوسته یا نه پاسخ داده باشم. ابتدا مفهوم امنیت و امنیت ملی و انواع تهدیداتی که می تواند امنیت ملی را به چالش بکشد بررسی کرده ام و در همین بحث بصورت اجمالی سیری در تکوین مفهوم امنیت ملی در دوره های مختلف قبل از جنگ سرد و بعد از آن تا حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ می پردازیم، در مراحل بعدی به بحث در مورد آشنایی با کشور افغانستان، با توجه به شرایط و زمینه های استراتژیک آن همانند همسایگی با جمهوری اسلامی ایران، همجواری جغرافیایی با روسیه بعنوان یگانه مجرا برای تهدید روسیه، گرایشات قومی عقیدتی به علت خلاء ایدئولوژیکی و عقیدتی، جاذبه های اقتصادی همانن منابع زیرزمینی بکر و نیروی کار ارزان و بازار فروش مناسب، عامل مهمی است که قدرتهای منطقه و جهان ترغیب شده اند، تا نفوذشان را در این منطقه افزایش دهند، امریکا بعد از حملات ۱۱ سپتامبر سعی کرد که از تهدید بوجود آمده برعلیه منافع و امنیت ملی خود بعنوان یک فرصت استفاده کند بنابراین با اشغال افغانستان عملا امریکا قهرا به همسایگی ایران تبدیل شد در مبحث بعدی ضمن شناخت این تهدیدات از ناحیه امریکا و خود کشور افغانستان شاهد هستیم که در زمینه های مختلف همچون، مواد مخدر، تروریسم، تهیج قومهای بلوچ، حضور مستقیم ناتو و امریکا در مرزهای شرقی و غیره، مسلما در آینده در مرزهای ایران تنش در پی خواهد داشت بخصوص حضور امریکا در این کشور و سیاستهای خصومت آمیز آن، نگرانیهای جمهوری اسلامی ایران را در این زمینه تشدید می کند و در مبحث پایانی به نتیجه گیری و راهکارها تلاش خواهیم کرد تا یافته های پژوهش، ارزش کاربردی نیز داشته باشد و به طراحان سیاستهای امنیت ملی و مجریان آن کمک کند تا با توجه با تاثیر اشکار و پنهان افغانستان بعد از اشغال نظامی، برنامه ریزی کنند.

مقدمه
دولتها به عنوان بازیگران اصلی در روابط بین الملل، در تعیین و اجرای سیاست خارجی خود به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر منافع ملی دیگر کشورها اثرات مثبت بصورت تحقق منافع و یا منفی به صورت تهدید منافع اثر می گذارد. این اقدامات گاه به ظن یک کشور از مسایل و امور سیاست داخلی تلقی می شوند و معتقدند که اقدامات آنان مخالف و یا تهدید کننده سایر کشورها و یا صلح و امنیت جهانی نیست.
شکی نیست که تحولات سالهای اخیر افغانستان بر اثر دخالت آشکار مستقیم قدرت ها و گروه های داخلی و خارجی دیگر کشورها بخصوص جمهوری اسلامی ایران را در جهت حفظ منافع خود و جلوگیری از هرگونه تهدید از ناحیه این کشور به واکنش واداشته است.
افغانستان سرزمین شگفت انگیزی است، موزه ای سرشار از عتیقه هایی به رنگ اقوام، قبایل، مذاهب و فرهنگهای گوناگون، کشوری با کوههای سر به فلک کشیده به درازای ششصد کیلومتر و پهنای یکصد کیلومتر، برکشیده از سمت شمال شرقی به سوی غرب و جنوب با معابری چریک رو که بیش از نیمی از کشور را محصور ساخته تا کابل و قندهار و هرات احساس امنیت کنند.
درهای شگرف که هریک از آنها بیش از پنج شیر، توان فرمانروایی دارند و دره ای به ژرفای پنجشیر، که می تواند ده ها یورش ارتش سرخ روس ها و سپاه سیاه، طالبان را در اعماق خود ببلعد.
سرزمینی تشنه که رویای شیرین اتصال به دریای آزاد را با کابوس تلخ انسداد درهم آمیخته است. با این همه قابلیت آنرا دارد که دو قدرت ایران و پاکستان را به سه دسته قدرت برتر روسیه، چین و هند پیوند زند، سرزمینی بکر که معادنش در سایه جنگ های قومی و نژادی باکره مانده است چنانکه بر کسی دانسته نیست که میزان ذخایر گاز طبیعی، ذغالسنگ، آهن، نفت، مس، لاجورد، منگنز، سرب، بوکسیت، طلا، نیکل، کرم، یاقوت، مرمر، جیوه، لیتیوم، آلومینیوم، قلع و . آن چقدر است.
سرزمینی که از ۹۶ سال پیش که از بریتانیا جدا و مستقل شد تاکنون صحنه جنگ ها و کارزارهای مختلف بین اقوام نژادهای گوناگون بوده است. دو نژاد سفید مرکب ازپشتون ها، تاجیک ها، هزاره ها و نورستانی ها و نژاد زرد متشکل از ازبک ها، ترکمن ها، قرقیز ها و مغولها پس از گذشت یکصد سال از استقلال خود هنوز نتوانسته اند قالب ملت به خود بگیرند و دولتی با ثبات و مقتدر را بنا نهند. نه تنها مردم منطقه و جهان، حتی تندیسهای زحمی بودا نیز به حال زار این مردم بلاکش مویه می کنند.

آیا چنین موجود چند پارچه و نامنظمی می تواند در قالب قلبی واحد با ضربانی موزون عمل کند؟
پاسخ اقبال لاهوری به این پرسش مثبت است، اقبال می گوید:
آسیا یک پیکر آب و گل است ملت افغان در آن پیکر دل است
آیا واقعا افغانستان- به تعبیر اقبال- دل یا هارتلند آسیاست؟
آیا ناامنی در افغانستان پیام آور بی ثباتی و تشنج در آسیاست؟
ممکن است افغانستان به لحاظ ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک هارتلد آسیا نباشد اما بی گمان یکی از دریچه های حساس آن است.
پژوهشی که پیش رو دارید ضمن بررسی مسایل اخیر افغانستان ، تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار داده است.