تحلیل و بررسی اندیشه و آراء تربیتی علّامه اقبال لاهوری- قسمت ۱۹
در ادامه فصل چهارم داده های مربوط به هریک از پرسش های پژوهش پس از تحلیل دقیق و به شیوه کیفی ارائه می شود.
۳-۴- تحلیل کیفی
در این بخش تحلیل داده های به صورت کیفی و براساس مقوله بندی های اصلی و زیر مقوله های مستخرج از داده ها ارائه می شود.
۱-۳-۴- یافته های مربوط به سوال اول پژوهش
- معلمان نمونه در تدریس از کدام راهبرد ها و روش ها بهره می گیرند؟
مقوله اصلی | زیر مقوله | شواهد | |
راهبردهای یاددهی یادگیری | ۱- استفاده از روش های فعال در یادگیری | معلمان نمونه از روش های تلفیقی متنوع و متفاوتی که دانش آموزان بیشتر فعالیت داشته دارند استفاده می کنند این معلمان در انتخاب روش های تدریس به تفاوت های فردی دانش آموزان توجه می کنند. | |
۲- روش های مبتنی بر مشارکت دانش آموزان | |||
۳- استفاده از روش های تلفیقی | |||
۴- استفاده از رویکرد روش تدریس متنوع و متفاوت | |||
۵- توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان در انتخاب روش ها |
جدول ۱-۴- راهبردهای مورد استفاده توسط معلمان
بر اساس داده های جدول ۱-۴ در فرایند یاد دهی – یادگیری ، همانگونه که از ظاهرآن نمایان است تنها به تدریس پرداخته نمی شود بلکه یاد دهی و تدریس دریک سو و یادگیری در سویه ی دیگر آن قرار دارد.
روش های تدریس چه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و چه در ایجاد انگیزه و رضایت خاطر ، پرورش شخصیت، رشد خلاقیت آنان موثر است ، وظیفه معلمان در فرایند تدریس تنها انتقال واقعیت های علمی به دانش آموزان نیست بلکه باید موقعیت و شرایط مطلوب یادگیری را فراهم نمایند و چگونه اندیشیدن و چگونه آموختن را به شاگردان بیاموزند. یعنی کار معلم نه تنها انتقال دانش ، بلکه پرورش توان تفکر منطقی و پرورش شخصیت سالم است و معلمان موفق برای شاگردان خود تنها عرضه کننده مطالب تخصصی نمی باشند بلکه شاگردان خود مطالب شناختی و اجتماعی و نحوه استفاده موثر از آنها را می آموزند، در آموزش و پرورش نقش نیروی انسانی به خصوص معلم از مهم ترین عوامل موثر در رشد و توسعه کیفی و محتوایی تربیت به شمار می آید .
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید. |
- استفاده از روش های فعال در یادگیری: به نظر بیشتر معلمان نمونه روش تدریس فعال که در آن مشارکت دانش آموز و معلم را می طلبد و به جای انتقال مطالب به دانش آموز ، به افزایش توانایی یادگیرنده در فرایند یادگیری عنایت دارد. به دلایل متعدد از جمله تاکید براصولی از کلیات نظام آموزش و پرورش کشور و اهداف دوره های تحصیلی، نگرش های جهانی ، رشد روز افزون تحقیقات ، سرعت فن آوری و تکنولوژی، ضرورت کار بست تدریس فعال را می طلبد. به نظر آنها ادیان و رهبران مصلح اجتماعی نیز تأکید بر نوعی فعال سازی ذهن و جلوگیری از تقلید کورکورانه در اصول و روش های زندگی دارند، لذا آموزش و تدریس های متکی بر روش های فعال خود گامی است در اشاعه و ترویج علم و پرورش انسان های آزاد و آگاه که می تواند در توسعه و فناوری مثمر ثمر باشد .
در روش تدریس فعال سعی بر این است که فراگیر خود در کسب مفهوم سهیم باشد و از طرق مختلف به فعالیت های ذهنی، علمی، فردی و گروهی را بدست آورد ، به عبارت دیگر ، محتوا روی درگیر شدن دانش آموزان در کسب تجارب یادگیری تاکید داشته و آنان را فعال می سازد. به نظر بیشتر معلمان نمونه از مهمترین روش های فعال تدریس می توان روش حل مساله، روش بحث گروهی، روش پرسش و پاسخ ، روش بارش مغزی، روش هم یاری از طریق تدریس اعضای تیم، روش هم یاری از طریق طرح کارایی تیم اشاره کرد.
معلم شماره یک در مورد روش تدریس فعال بیان کرد:
«استفاده از روش های فعال در یادگیری و وجود وسایل کمک آموزشی مجهز در کلاس و تنها بسنده نکردن به تدریس کتاب درسی، استفاده از روش های متنوع و گوناگون می تواند بهترین راهبرد برای تدریس بهتر باشد».
- توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان: معلم شماره یک ، دو و پنج در رابطه با تفاوت های فردی دانش آموزان بیان کردند: داشتن یک ارتباط صحیح با دانش آموزان در کلاس مستلزم آشنا شدن با ویژگی های عمده رفتاری دانش آموزان است. در واقع داشتن تعاملی مناسب با دانش آموزان در گروه شناختی صحیح و البته نه همه جانبه از افراد است، چرا که هیچگاه نمی توان یک انسان را از تمامی جوانب شناخت وقتی شناخت کلی از شاگردان پیدا کردیم قادر خواهیم بود سازگاری مناسبی با آنها پیدا کنیم.
معلم شماره دو در این رابطه بیان می کند:
«باید دانش خود را به روز کنیم و با توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان و امکانات موجود در مدرسه بهترین تدریس را انتخاب کنیم که قابل تفهیم برای دانش آموزان باشد».
- استفاده از روش های تلفیقی : بیشتر معلمان در رابطه با روش های تلفیقی به این نکته اشاره کردند که برنامه ی آموزش تلفیقی محیطی پرانگیزه،پرنشاط و فعال را برای فرایند یاددهی ویادگیری فراهم می کند ونتایج مفید، مؤثر وارضا کننده ای به وجود می آورد.
- ۹۹/۱۲/۱۷