لیست پایان نامه ها

شهادت یکی از مهمترین ادله اثبات دعوا در تمام نظام­های حقوقی است. از گذشته دور، شهادت دارای اعتبار فراوان بوده است و به عنوان مقال در قوانین بهبود، شهادت دلیل پسندیده بوده است و اعتباری خاص دارد و اکنون نیز یکی از پر ارجحترین و پرقدرترین آنها است. در حقوق جزای اسلام شهادت در کنار اقرار، دو دلیل محکم و متقن اثبات جرم شمرده شده است. شهادت در لغت به معنی حضور و اطلاع است. در تعریف شهادت گفته اند: شهادت عبارت است از اخبار صحیح از وقوع امری به منظور ثبوت آن در جلسه دادگاه. و نیز گفته اند: شهادت عبارت است از اعلام حقیقت وجودی امری که شاهد، علم شخصی نسبت به آن دارد، اعم از اینکه امر مزبور را به چشم خود دیده یا اینکه آن را شنیده باشد(حسینی: پیشین، ۲۵).

همانطور که می دانیم جرم از امور اتفاقیه است، لذا بدست آوردن سند کتبی در قلمرو امور کیفری تقریباً ممتنع است به استثنای چند جرم خاص و معین که درباره آنها سند کتبی وجود دارد، برای اثبات جرایم دیگر نمی توان دلایل کتبی پیدا نمود به این دلیل درامور کیفری نمی تواند ارزش شهادت را نادیده گرفت و از آن صرف نظر کرد. لیکن باید توجه داشت که از لحاظ عملی و علمی شهادت نقاط ضعف دارد. اشتباه در مشاهده و درک اشتباه در حفظ کردن، کینه ورزی از مهم ترین عللی است که ارزش و اعتبار شهادت را مورد تردید قرار داده است. به منظور جلوگیری از شهادت مبتنی بر اشتباه، ماده ۱۳۱۵ ق.م مقرر می دارد: شهادت باید از روی قطع و یقین باشد نه به طور شک و تردید. همان طور که ملاحظه می شود قانون گذار تنها شهادت مبتنی بر علم و یقین قطعی را معتبر شمرده و شهادت مبتنی بر ظن و گمان را معتبر نشناخته است( پیشین: ۲۶).

علاوه بر این شرایط عام که در خصوص شهادت لازم است، به منظور محدود کردن اثبات اعمال منافی عفت شارع اسلام یک سری ضوابط و احاکم اختصاصی نیز در قبال شهادت برای اثبات این اعمال در نظر گرفته است که به آن می پردازیم. ابتدائاً در مورد حکم تکلیفی شهادت باید بیان داشت که پنهان داشتن شهادت مشمول نهی واقع شده و کلیه مردم موظف شده اند از کتمان گواهی بپرهیزند چنانکه در قرآن به ادای شهادت و همچنین عدم کتمان شهادت تأکید شده است. در قرآن آمده است:‌ «ولا باب الشهداء ما دعوا» خودداری نکنید گواهان هر گاه خوانده شدند و نیز : «ولا تکتموا اشهاد و من بکتمها فانه اثم قلبه» گواهی را کتمان نکنید و ان کس که شهادت را پنهان سازد قلبی گنهکار دارد. ظهور این آیات در تکلیف به گواهی، عدم امتناع از شهادت و ممنوعیت کتمان آن است. در واقع در شرع اسلام شهادت چه در مرحله تحمل آن و چه در مرحله ی اداه واجب کفایی به شمار آمده و خودداری از آن معصیت قلمداد گشته است. اما در خصوص جرایم ناشی از اعمال منافی عفت با وضعیتی دیگر مواجه هستیم با توجه به شرط بودن مشاهده عینی، تحمل شهادت مستلزم نگاه کردن به بدن افراد نامحرم این امر که برای اعمال سیاست پنهان و اخفای تشییع فاحشه و جلوگیری از زمینه سازی انحراف محسوب گشته از طرق مشارکت و همراهی متهم و نیز مردم اجرا می گردد. مقررات مربوط به اقرار توسط متهمین به این اعمال و نیز شرایط و کیفیات مربوط به شهادت شهود به روشنی نمایانگر نقش و مشارکت متهم و مردم در اجرای سیاست محدود کردن اثبات جرایم ناشی از این اعمال می باشد(حدادزاده:پیشین، ۱۳۱).

در پایان تذکر دو نکته الزامی است:‌

اول اینکه، ان دسته از جرایم ناشی از اعمالی منافی عفت غیرحدی با توجه به اینکه از جمله جرایم مستوجب تعزیر می باشند و اینکه در قوانین کیفری ایران مقررات خاصی درباره نحوه اثبات از جمله اقرار توسط متهمین به این قبیل جرایم پیش بینی نشده است. طبق قاعده «اقرار العقلا علی انفسهم جائز»، با یک مرتبه اقرار اثبات می شوند.

دومین نکته اینکه، قاضی نیز در اجرای سیاست محدود کردن اثبات اعمال منافی عفت توسط متهم و شهود می تواند نقش مؤثری داشته باشد.

​